STAŻ NAUKOWY PRACOWNIKÓW KATEDRY PEDAGOGIKI I NAUK PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNYCH KIJOWSKIEGO METROPOLITALNEGO UNIWERSYTETU IM. BORYSA GRINCZENKI

Wydział Pedagogiczny UIK, Instytut Nauk o Wychowaniu

STAŻ NAUKOWY PRACOWNIKÓW KATEDRY PEDAGOGIKI I NAUK PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNYCH KIJOWSKIEGO METROPOLITALNEGO UNIWERSYTETU IM. BORYSA GRINCZENKI

W miesiącu czerwcu 2025 roku, grupa siedmiu pracowników Katedry Pedagogiki i Nauk Psychologiczno-Pedagogicznych KMU na Wydziale Edukacji Pedagogicznej Kijowskiego Metropolitalnego Uniwersytetu im. Borisa Grinczenki, przebywała na stażu naukowym na Wydziale Pedagogicznym UIK. Były to osoby z zespołu prof. dr hab. Ludmiły Khoruzha (Kierownik Katedry Pedagogiki i Nauk Psychologiczno-Pedagogicznych KMU): prof. dr hab. Maria Bratko, prof. nadzw. dr hab. Leontieva, prof. nadzw. dr hab. Alla Mykhaliuk, prof. nadzw. dr hab. Marharyta Kozyr, dr Victorija Zhelanova, dr Olena Kasianova.

Inicjatorem współpracy i opiekunem naukowym stażu była dr hab. Maria Marta Urlińska, prof. UIK (kierownik Katedry Pedagogiki Społecznej UIK). Współpraca obydwu uczelnianych jednostek datuje się od 2017 roku, kiedy to zapoczątkowano polsko-ukraińskie badania na temat: „Studenci wobec wartości demokratycznego ładu społecznego. Badania dynamiczne i porównawcze”, przez ten czas współorganizowano kilka konferencji naukowych (w Krakowie, Ciechocinku i Kijowie) oraz trzy debaty naukowe ON-LINE doktorantów w ramach współpracy Szkół Doktorskich.

Dwutygodniowy staż naukowy miał na celu wymianę wiedzy o działaniach prowadzonych przez pracowników Katedry Pedagogiki Społecznej UIK oraz Katedry Pedagogiki i Nauk Psychologiczno-Pedagogicznych  KMU wraz z dyskusją na temat projektów możliwych do realizowania wspólnie („Debata o przyszłości - w trosce o twórcze relacje naukowe”). Odbywający staż realizowali zadania dydaktyczne biorąc udział w seminariach dyplomowych wraz z dyskusją nad zaawansowanymi indywidualnymi projektami badawczymi doktorantów i magistrantów. W ramach aktywności naukowej zapoznano pracowników obydwu Katedr z wynikami polsko-ukraińskich badań komparatystycznych prowadzonych przez Ludmiłę Khoruzha oraz Marię Martę Urlińską (dwa pomiary: 2017, 2021) oraz przeprowadzono dyskusję nad zaprojektowaniem trzeciego pomiaru w latach 2024-2025 (w sytuacji pełnoskalowej wojny z Rosją).

Głównym zadaniem zrealizowanym w ramach stażu było zorganizowanie trzydniowego polsko-ukraińskiego seminarium naukowego pt. „Bezpieczne środowisko edukacyjne w niestabilnych warunkach”. Problematyka bezpieczeństwa jest kanwą łączącą naukowo nasze środowiska i została uznana za ważną w czasach braku stabilności. W pierwszym dniu odbyła się debata nad problemami przedstawionymi przez pięć osób: Mariia Bratko Wspieranie zdrowia psychicznego uczestników procesu edukacyjnego w kontekście koncepcji "edukacji bez stresu", Inna Leontieva Uczenie się społeczno-emocjonalne (SEL) jako narzędzie wzmacniające poczucie bezpieczeństwa i przynależności uczniów, Liudmyla Khoruzha Etyka jako wewnętrzny zasób wzbogacania wartości nauczyciela w warunkach niestabilności, Ryszarda Cierzniewska Klimat szkolny jako miejsce i przestrzeń bezpiecznej szkoły. Jak zrobić dobrą szkołę? Maria Marta Urlińska – Studenci mają głos - fotografia partycypacyjna jako metoda badań.

Drugi dzień zagospodarowało kolejnych pięć osób: Victorija Zhelanova Wektory kształtowania bezpiecznego środowiska w szkołach ponadgimnazjalnych ogólnokształcących, Alla Mykhaliuk Muzykoterapia jako technologia ratująca zdrowie w procesie kształcenia, Natalia Szewczyk Proces arteterapeutyczny skierowany do matek uchodźczych i ich dzieci. W pierwszych tygodniach wojny w Ukrainie, Aleksander  Jędral, Przeżycie żałoby w ujęciu Rolanda Barthes’a oraz Wojciech Bojanowski Centrum Ochrony Dziecka przy UIK – w trosce o bezpieczeństwo dziecka.

W trzecim dniu debata koncentrowała się wokół roli najbliższego środowiska w tworzeniu bezpiecznej szkoły:  Olena Kasianova Partnerska interakcja szkoły i społeczności w tworzeniu bezpiecznego środowiska edukacyjnego, Kozyr Marharyta Kształtowanie wartości moralnych jako fundament bezpiecznego środowiska edukacyjnego w szkołach ponadpodstawowych. W tej części była też okazja do zapoznania Gości z Ukrainy z założeniami i pierwszymi efektami realizowanego przez nasz zespół badań Let’s Care w ramach projektu Horyzont Europa. Temu poświęcone były dwa wystąpienia: Anna Błasiak, Ewa Dybowska, Let’s Care. Projektowanie bezpiecznego środowiska edukacyjnego oraz Maria Marta Urlińska  Let’s Care Cafes – nadawanie znaczenia rozmowie i wspólnie rozwiązywanie problemów. Zostały zaprezentowane konkretne zagadnienia w odniesieniu do partnerstwa szkolnego, rodzinnego i społecznego, rola klimatu szkolnego w budowaniu poczucia bezpieczeństwa aktorów szkolnych, sposoby upodmiotowienia jednostek szkolnych i projektowania bezpiecznego środowiska edukacyjnego.

Trzydniowe spotkanie naukowe koncentrowało się na zagadnieniach związanych z budowaniem bezpiecznych środowisk edukacyjnych, bezpiecznych relacji, uczenia się społeczno-emocjonalnego, bezpiecznego nauczania, pozytywnego klimatu w szkole, zdrowia psychicznego, wartości moralnych oraz przestrzeni współpracy jednostek edukacyjnych.  W trakcie dyskusji uczestnicy podkreślali potrzebę otwartego dialogu, udzielania wsparcia emocjonalnego, wzmacniania pozytywnej motywacji oraz dbania o dobrostan psychiczny wszystkich podmiotów edukacyjnych. Efektywne uczenie się i nauczanie wymaga zapewnienia (w miarę możliwości) stabilnych warunków do kształcenia, dbania o zdrowie psychiczne uczestników oraz rozwój indywidualnego potencjału kompetencyjnego. Akcentowana była kwestia tworzenia przyjaznej przestrzeni do współpracy opartej na wzajemnym zaufaniu, życzliwości, otwartości i szacunku. Bycie w relacji z innymi, wsparcie społeczne i dbanie o budowanie pozytywnych więzi na gruncie edukacyjnym i zawodowym to jeden z elementów, które przygotowują jednostkę do radzenia sobie w trudnych sytuacjach. Bezpieczeństwo fizyczne, relacyjne i emocjonalne jest kluczem do sukcesu na gruncie osobistym, szkolnym i zawodowym. Wymiernym pokłosiem tej debaty jest przygotowywana wspólna polsko-ukraińska publikacja naukowa, dotycząca bezpieczeństwa w szkołach i na uczelniach w sytuacjach kryzysowych. Wymiana doświadczeń była bardzo ważnym elementem naszej współpracy naukowej, a zorganizowanie tych spotkań naukowych i dyskusja pozwoliła nam zaplanować wspólne działania i badania na najbliższy okres.

Opracowała: Maria Marta Urlińska